Φάρος Σκάρφειας «Χιλιομίλι»

Τον 5^ο αιώνα η Σκάρφεια υπήρξε σημαντικό λιμάνι, κέντρο αποθήκευσης δημητριακών και έδρα επισκοπής και τον 6^ο το κύριο λιμάνι της Πενταπόλεως.

Από το 1890 λειτουργεί στην περιοχή ο φάρος «Χιλιομίλι», καθώς απέχει χίλια μίλια από την Κωνσταντινούπολη, έχοντας δημιουργηθεί από την  ένωση του βοάγριου ποταμού ή Πλατανιά με το Λιαπατόρεμα. Πρόκειται για το σημείο όπου σύμφωνα με τις μελέτες θα ξεκινούσε η ζεύξη του Μαλιακού Κόλπου.

Βρίσκεται μόλις δύο μέτρα πάνω από την θάλασσα και η πρόσβαση σ’ αυτόν γίνεται από χωμάτινο δρόμο καλής κατάστασης από τον οικισμό και περίπου 4χλμ. μέχρι την είσοδο του φάρου. Δεν υφίσταται παροχή ρεύματος, ενώ υδροδοτείται από το δίκτυο ύδρευσης της Κοινότητας Σκάρφειας. Βρίσκεται κοντά στις εγκαταστάσεις του Ο.Τ.Ε. στην περιοχή.

Πρωτολειτούργησε το 1890 με πηγή ενέργειας το πετρέλαιο, με χαρακτηριστικό λευκό σταθερό εναλλασσόμενο με σταθερό ερυθρό και φωτοβολία 9 ναυτικά μίλια για το λευκό και 7 ν.μ. για το ερυθρό. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου παρέμεινε σβηστός και στο πλαίσιο ανασυγκρότησης του Φαρικού Δικτύου, επαναλειτούργησε το 1945 με πηγή ενέργειας το πετρέλαιο. Το 1983 αντικαταστάθηκαν τα μηχανήματα πετρελαίου, ο φάρος αυτοματοποιήθηκε και λειτούργησε ως ηλιακό με χαρακτηριστικό τρεις λευκές αναλαμπές ανά 15 δευτερόλεπτα και φωτοβολία 10 ν.μ.

Είναι ισόγειος οικία αποτελούμενη εξ εισόδου, διαδρόμου, δύο υπνοδωμάτια, τραπεζαρίας και κουζίνας, επιφάνειας 70 m2 περίπου. Πλησίον του οικήματος υπάρχει αποθήκη και W.C. Ο πύργος είναι τετράγωνος, μεταλλικός σε απόσταση 15μ. περίπου από την οικία, ύψους 8,5μ. Βρίσκεται στη Νοτιοανατολική άκρη του Μαλιακού Κόλπου και αριστερά των εισερχομένων σε αυτόν και σε εστιακό ύψος 9μ.

Η χαμηλή βλάστηση, οι λιμνοθάλασσες και τα πουλιά, που «σπάνε» τη μοναξιά του φάρου, αποτελούν τα στοιχεία του υδροβιότοπου στο σημείο. Γλάροι, ερωδιοί, πάπιες, γεράκια και σαΐνια «χορεύουν» πάνω από τα ψηλά αλμυρίκια και μπορεί κανείς να απολαύσει τη θέα, να λάβει πληροφορίες για τα πουλιά από το ξύλινο ταμπλό, αφού ξεκουραστεί στα παγκάκια με ζωγραφισμένους στίχους του Ελύτη.

* Με πληροφορίες από την Υπηρεσία Φάρων Πολεμικού Ναυτικού.